Thị trường chip hỗn loạn: Trung tâm dữ liệu AI “vét” sạch nguồn cung DRAM 3

Các tập đoàn bán dẫn hàng đầu đang dồn phần lớn nguồn lực cho chip phục vụ AI, khiến bộ nhớ truyền thống bị giảm mạnh sản lượng. Nhu cầu cho trung tâm dữ liệu AI tăng bùng nổ, trong khi công suất dành cho DRAM phổ thông lại bị thu hẹp, tạo ra biến động lớn trên toàn ngành.

SMIC – nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc – cho biết nhiều khách hàng bắt đầu dè dặt trong việc chốt đơn hàng cho năm 2026 vì lo ngại không mua được đủ chip nhớ. Đồng CEO Zhao Haijun cảnh báo các nhà sản xuất ô tô, smartphone và thiết bị điện tử sẽ phải đối mặt với áp lực lớn trong năm tới khi cả giá và nguồn cung đều trở nên khó kiểm soát. SMIC cho biết nhu cầu hiện đã vượt khả năng đáp ứng dù công ty vẫn duy trì đầu tư ở mức cao.

Công suất đổ dồn vào AI, DRAM phổ thông rơi vào thiếu hụt

Tình trạng khan hiếm xuất phát từ việc Samsung, SK Hynix và nhiều hãng lớn dành phần lớn năng lực sản xuất cho chip tốc độ cao trang bị trong bộ tăng tốc AI của Nvidia. Bộ nhớ truyền thống vì vậy rơi vào tình trạng hụt hàng kéo dài. Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc thậm chí tranh thủ mua sớm thiết bị quang khắc từ ASML để tự tăng công suất, dù thị trường dự kiến có biến động trong năm 2026.

Giá chip nhớ tăng dựng đứng, thị trường bước vào “cuộc đua giành hàng”

Chỉ trong hai tháng, giá DRAM đã tăng nhanh hơn nhiều dự báo. Samsung liên tục nâng giá hợp đồng:

• Module 32 GB DDR5 tăng từ 149 USD lên 239 USD (+60%)

• Các dung lượng 16 GB và 128 GB tăng khoảng 50%

• 64 GB và 96 GB tăng hơn 30%

Samsung thậm chí hoãn công bố bảng giá tháng 10 để chờ diễn biến thị trường, cho thấy nhu cầu vượt xa khả năng đáp ứng.

Giá tăng khiến các doanh nghiệp xây dựng trung tâm dữ liệu rơi vào thế bị động. Nhiều khách hàng phải chấp nhận mua với giá cao để đảm bảo có hàng, nhưng vẫn khó nhận đủ số lượng mong muốn. DRAM tốc độ cao trở thành “điểm nghẽn”, kéo toàn bộ chuỗi cung ứng vào vòng xoáy chi phí.

Ảnh hưởng lan sang smartphone, ô tô và thiết bị tiêu dùng

Giá bộ nhớ tăng đang tác động trực tiếp đến nhiều ngành. Xiaomi cho biết chi phí sản xuất smartphone đã đội lên đáng kể. Các hãng ô tô thông minh lo ngại tiến độ sản xuất có thể chậm lại vì xe hiện đại cần rất nhiều bộ nhớ để vận hành camera, cảm biến, hệ thống hỗ trợ lái và xử lý dữ liệu.

Sự thiếu hụt chip nhớ có thể khiến doanh nghiệp phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất hoặc thay đổi thiết kế linh kiện.

Thiếu hụt có thể kéo dài đến 2026–2027

Giới phân tích dự báo tình trạng thiếu chip nhớ sẽ còn dai dẳng trong phần lớn năm 2026. Việc mở rộng nhà máy DRAM mất nhiều thời gian, trong khi nhu cầu từ các mô hình AI lớn tiếp tục tăng mạnh. Các hợp đồng dài hạn cho giai đoạn 2026–2027 đang được ký với mức giá cao, có thể tạo ra một chu kỳ thắt chặt mới nếu công suất mở rộng không theo kịp nhu cầu.

Trong bối cảnh đó, ngành bán dẫn bước vào giai đoạn tái cấu trúc lớn, khi các hãng ưu tiên dây chuyền có lợi nhuận cao nhất thường là sản phẩm phục vụ AI. Điều này cải thiện doanh thu cho các nhà sản xuất chip nhưng lại tạo thêm áp lực lên những ngành phụ thuộc vào bộ nhớ truyền thống.