GPU là gì?

Công nghệ xử lý đồ họa đã phát triển vượt bậc, mang lại những lợi ích độc đáo trong thế giới điện toán. Các bộ xử lý đồ họa (GPUs) mới nhất không chỉ cải thiện trải nghiệm chơi game và sáng tạo nội dung mà còn mở ra tiềm năng lớn trong các lĩnh vực như học máy, trí tuệ nhân tạo, và phân tích dữ liệu. Vậy GPU là gì, và làm thế nào để kiểm tra GPU trên máy tính của bạn? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết khái niệm GPU cùng 5 cách kiểm tra GPU hiệu quả, giúp bạn hiểu rõ hơn về phần cứng quan trọng này.

GPU Là Gì?

GPU (Graphics Processing Unit) – bộ xử lý đồ họa – là một trong những công nghệ tính toán quan trọng trong cả máy tính cá nhân và doanh nghiệp. GPU được thiết kế để xử lý song song và được ứng dụng rộng rãi trong việc hiển thị đồ họa và xử lý video. Mặc dù nổi tiếng với khả năng chơi game, GPU ngày càng trở nên phổ biến hơn trong các lĩnh vực sản xuất sáng tạo và trí tuệ nhân tạo (AI).

GPU Hoạt Động Như Thế Nào?

GPU hiện đại thường có một số bộ đa xử lý. Mỗi bộ đa xử lý có một khối bộ nhớ chung, cùng với một số bộ xử lý và các thanh ghi tương ứng. Bản thân GPU có bộ nhớ không đổi, cùng với bộ nhớ thiết bị lắp trên bo mạch.

Mỗi GPU hoạt động hơi khác nhau tùy thuộc vào mục đích riêng, nhà sản xuất, đặc điểm của chip và phần mềm được sử dụng để điều phối GPU. Ví dụ: phần mềm xử lý song song CUDA của Nvidia cho phép các nhà phát triển lập trình cụ thể GPU với hầu hết mọi ứng dụng xử lý song song thông dụng.

GPU có thể là chip độc lập, được gọi là GPU rời, hoặc được tích hợp với phần cứng điện toán khác, được gọi là GPU tích hợp (iGPU).

GPU Rời

GPU rời hoạt động dưới dạng chip tập trung hoàn toàn vào tác vụ hiện có. Thông thường, tác vụ đó là xử lý đồ họa, nhưng giờ đây GPU rời có thể dùng để xử lý chuyên dụng cho các tác vụ như ML hoặc mô phỏng phức tạp.

Khi dùng để xử lý đồ họa, GPU thường nằm trong card đồ họa cắm vào bo mạch chủ. Trong các tác vụ khác, GPU có thể nằm trong card khác hoặc cắm thẳng vào bo mạch chủ.

GPU Tích Hợp

Vào đầu những năm 2010, chúng ta bắt đầu nhận thấy xu hướng bỏ dùng GPU rời. Các nhà sản xuất chào đón sự xuất hiện của CPU và GPU kết hợp trên một chip, được gọi là iGPU. Những iGPU đầu tiên dành cho PC là các dòng Celeron, Pentium và Core của Intel. Những dòng này vẫn phổ biến trên máy tính xách tay và PC.

Một loại iGPU khác là hệ thống trên chip (SoC) chứa các thành phần như CPU, GPU, bộ nhớ và kết nối mạng. Đây là những loại chip thường được tìm thấy trong điện thoại thông minh.

Ảo

Giống như các loại cơ sở hạ tầng phần cứng điện toán khác, GPU cũng có thể được ảo hóa. GPU ảo hóa là biểu diễn dựa trên phần mềm của GPU, chia sẻ không gian cùng với các GPU ảo khác trên các phiên bản máy chủ đám mây. Bạn có thể sử dụng GPU ảo hóa để xử lý khối lượng công việc của mình mà không phải lo lắng về việc bảo trì phần cứng cơ sở.

Sự Khác Biệt Giữa GPU Và CPU

Sự khác biệt chính giữa CPU (bộ xử lý trung tâm) và GPU (bộ xử lý đồ họa) là vai trò và chức năng của chúng trong hệ thống máy tính. Chúng thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tùy vào thiết bị, chẳng hạn như trong máy chơi game cầm tay, PC, hay siêu máy tính với nhiều tủ máy chủ.

CPU được tối ưu hóa cho việc quản lý toàn bộ hệ thống và thực hiện các tác vụ đa mục đích. Trong khi đó, GPU đảm nhiệm các tác vụ yêu cầu nhiều khả năng tính toán, chẳng hạn như chỉnh sửa video hoặc học máy.

Các nhiệm vụ chính của CPU:

Quản lý hệ thống
Xử lý đa nhiệm giữa nhiều ứng dụng
Thực hiện các thao tác nhập và xuất dữ liệu
Xử lý các chức năng mạng
Điều khiển các thiết bị ngoại vi
Đa nhiệm trong hệ thống bộ nhớ và lưu trữ

GPU Và CPU: Cách Hoạt Động Cùng Nhau

GPU phát triển như một phần bổ trợ cho CPU (bộ xử lý trung tâm). CPU tiếp tục cải thiện hiệu năng thông qua tăng tốc độ xung nhịp và tăng số lượng lõi, trong khi GPU được thiết kế chuyên biệt để tăng tốc các tác vụ đồ họa. Sự kết hợp giữa CPU và GPU cho phép tối ưu hóa hiệu suất hệ thống trong nhiều tình huống khác nhau.

Sự Khác Biệt Giữa GPU Và Card Đồ Họa

Sự khác biệt giữa GPU và card đồ họa

Thuật ngữ GPU và card đồ họa thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng thực ra chúng không giống nhau.

Card đồ họa là bảng mạch mở rộng (AIB) được lắp vào bo mạch chủ của máy tính. Đây là thiết bị rời và có thể thay thế, không được tích hợp cố định vào hệ thống máy tính. Một card đồ họa bao gồm GPU cùng các thành phần khác.

GPU là thành phần chính trong card đồ họa, đi kèm với những thành phần khác như VRAM (bộ nhớ video), các cổng kết nối (như HDMI hoặc DisplayPort), và hệ thống làm mát. Ngoài ra, GPU cũng có thể được tích hợp trực tiếp vào bo mạch chủ hoặc gộp chung vào chip đa năng cùng với các thành phần khác.

Ứng Dụng Của GPU

GPU ngày nay có khả năng lập trình tốt hơn, giúp mở rộng ứng dụng ra ngoài việc hiển thị đồ họa truyền thống.

Trò Chơi

Trò chơi hiện đại có đồ họa phức tạp và đòi hỏi khả năng xử lý cao. GPU giúp tăng tốc độ khung hình, hiển thị đồ họa 2D và 3D mượt mà, và hỗ trợ công nghệ thực tế ảo (VR)

Biên Tập Video Và Sáng Tạo Nội Dung

GPU giúp các nhà thiết kế đồ họa và biên tập video giảm thời gian kết xuất (rendering), nâng cao hiệu quả công việc. Công nghệ Intel® Arc™ cho phép tạo nội dung chất lượng cao với khả năng ray tracing và tăng cường AI.

Trực Quan Hóa Chuyên Nghiệp (Professional Visualization)

GPU được sử dụng trong các ứng dụng chuyên nghiệp như vẽ CAD, chỉnh sửa video, mô phỏng sản phẩm và tương tác, hình ảnh y tế, và hình ảnh địa chấn. Chúng cũng được áp dụng trong các ứng dụng phức tạp khác liên quan đến chỉnh sửa và trực quan hóa hình ảnh, video. Thậm chí, các ứng dụng dựa trên trình duyệt có thể tận dụng GPU thông qua các thư viện như WebGL.

Học Máy (Machine Learning)

Quá trình huấn luyện mô hình học máy (ML) đòi hỏi sức mạnh tính toán rất lớn. Sử dụng GPU có thể đẩy nhanh kết quả đáng kể. Thay vì phải tốn nhiều thời gian trên phần cứng tự mua, bạn có thể đạt kết quả nhanh chóng bằng cách sử dụng GPU trên nền tảng đám mây.

Blockchain

Tiền mã hóa được xây dựng trên công nghệ blockchain. Một loại blockchain đặc biệt – bằng chứng công việc (proof of work) – phụ thuộc rất nhiều vào GPU để vận hành. Ngoài ra, các mạch tích hợp chuyên dụng (ASIC) cũng đang dần thay thế GPU trong xử lý blockchain.

Tuy nhiên, bằng chứng cổ phần (proof of stake) không yêu cầu sức mạnh tính toán lớn như proof of work, nhưng proof of work vẫn rất phổ biến.

Mô Phỏng (Simulation)

Các ứng dụng mô phỏng tiên tiến như mô phỏng động lực học phân tử, dự báo thời tiết, và vật lý thiên văn đều có thể được thực hiện bằng GPU. GPU cũng đóng vai trò quan trọng trong các ứng dụng thiết kế ô tô và phương tiện lớn, bao gồm cả mô phỏng động lực học chất lỏng.

5 Cách Kiểm Tra GPU Trên Máy Tính

Dưới đây là 5 cách đơn giản để kiểm tra GPU trên máy tính chạy Windows 11 hoặc phiên bản cũ hơn mà không cần mở máy.

Sử Dụng Cài Đặt (Settings)

Nhấn nút Start và mở Settings.
Chọn Display và cuộn xuống, chọn Advanced display (Windows 11) hoặc Advanced display settings (Windows 10).
Trong mục Display information, bạn sẽ thấy tên GPU hiển thị bên cạnh Connected to cho từng màn hình.

Kiểm Tra GPU Trong Task Manager

Nhấn tổ hợp phím Ctrl + Alt + Del và chọn Task Manager.
Chuyển sang tab Performance và chọn GPU ở thanh điều hướng bên trái.
Tại đây, bạn sẽ thấy tên card đồ họa cùng với các thống kê về hiệu suất như GPU Temperature (nhiệt độ) và Utilization (mức sử dụng).
Để kiểm tra bộ nhớ GPU, tìm mục Dedicated GPU memory.

Xem Thông Số GPU Trong System Information

Nhấn Start và tìm kiếm System Information.
Trong khung bên trái, nhấp vào biểu tượng + bên cạnh Components, rồi chọn Display.
Bạn sẽ thấy thông tin chi tiết về GPU, bao gồm Adapter RAM (bộ nhớ RAM), Resolution (độ phân giải), và Driver Version (phiên bản driver).

Kiểm Tra Card NVIDIA Qua Control Panel

Mở Control Panel và chọn Hardware and Sound.
Tìm và mở NVIDIA Control Panel để xem thông tin chi tiết về GPU NVIDIA của bạn.

Sử Dụng Công Cụ DirectX Diagnostic Tool

Nhấn tổ hợp phím Windows + R, gõ dxdiag và nhấn Enter.
Trong DirectX Diagnostic Tool, chọn tab Display để xem thông tin về GPU của bạn.

Tạm kết

Tóm lại, GPU là thành phần quan trọng giúp xử lý đồ họa và tăng hiệu suất máy tính, đặc biệt trong các tác vụ yêu cầu khả năng xử lý hình ảnh và video. Việc hiểu rõ GPU là gì và cách kiểm tra GPU trong máy tính sẽ giúp bạn nắm bắt hiệu suất phần cứng hiện có, đồng thời tối ưu hóa hệ thống cho các nhu cầu sử dụng chuyên biệt như chơi game, làm việc đồ họa hay lập trình.

------------------------

VDO là Nhà phân phối chính thức các sản phẩm Giga Computing, Card Gigabyte, GigaIPC tại Việt Nam. Khách hàng doanh nghiệp và khách hàng dự án có nhu cầu đầu tư, mua sắm sản phẩm GIGABYTE vui lòng liên hệ theo số hotline 1900 0366 hoặc email: info@vdo.vn để nhận chính sách giá tốt nhất.

🏢 Hà Nội: Tòa Detech Tower, số 8 Tôn Thất Thuyết, Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm, Hà Nội

🏢 TP. Hồ Chí Minh: Tòa Nhà SCREC (Block B 10.1), 974A Trường Sa, Phường 12, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh

☎️ 1900 0366

Website của chúng tôi: https://vdoecommerce.com/

#gpu_la_gi